بازسازی و نوسازی در «زَرهَرَن»
فرماندهی تولید، بهینه‌سازی و نوسازی شهید زَرهَرَن نیروی زمینی ارتش (نزاجا) که چند سالی است از راه‌اندازی آن به شکل امروزی می‌گذرد، امروزه به یکی از پویاترین مجموعه‌های صنعتی دفاعی کشور تبدیل شده است. این فرماندهی که از بخش‌ها و گروه‌های مختلفی تشکیل شده است، وظیفه اصلی و محوری در خودکفایی نیروی زمینی ارتش در زمینه نوسازی و بازسازی تجهیزات سبک و سنگین این نیرو بدون وابستگی به خارج و با صرف هزینه پایین را در ادامه نهضت قطعه‌سازی و عمردهی انقلابی به تجهیزات دارد.
کارخانجات شهید مصطفی ذوالفقارنسب با مأموریت تولید قطعات، پژوهشکده صنعتی، گروه رزمی و شنی‌دار، گروه خودرویی و چرخ‌دار، گروه الکترونیک و اپتیک، گروه سلاح‌های سبک و سنگین بخش‌هایی از این مجموعه هستند که هر یک خطوط تولید یا تعمیرات و بازسازی برای تجهیزات مرتبط با مأموریت خود دارند. در سال‌های اخیر این مجموعه در چندین نوبت اقدام به تحویل انبوه تجهیزات بازسازی‌شده در زمینه خودرویی و تسلیحاتی به نیروی زمینی ارتش داشته است. در مراسم اخیر هم ده‌ها دستگاه از تانک‌های چیفتن، نفربر‌های بی‌تی آر-۶۰ و انواع کامیون، کفی تریلر، مخزن دار، توپ‌های صحرایی ۱۰۵میلیمتری و توپ‌های خودکششی ۱۵۵میلیمتری در زمره تجهیزات آماده‌شده توسط صنایع زرهرن برای تحویل به یگان‌های عملیاتی نزاجا بود.
تانک‌بر‌های کیان
یک گروه دیگر از محصولات ارزشمند مرکز زرهرن کشنده‌های فوق‌سنگین تانک‌بر کیان هستند. در جدیدترین مورد از این خانواده کیان ۸۰۰ توسعه یافته است که خودرویی فوق‌سنگین و تانک‌بر و ۱۰×۱۰ با قابلیت جابه‌جایی ادوات زرهی جهت انتقال محموله‌های فوق‌سنگین نیروی زمینی ارتش در زمین‌های ذوعارضه، مناطق صعب‌العبور و خارج از جاده‌ای است. کیان ۸۰۰ در ادامه طراحی و ساخت خانواده خودرویی کیان نیروی زمینی ارتش، (کیان ۱۶۰ توپکش، کیان۲۴۰، کیان۴۰۰، کیان۵۰۰، کیان ۶۰۰ پلاس، کیان ۷۰۰ پلاس) تولید شده و موجب ارتقای قدرت تحرک این نیرو شده است. از قابلیت‌های کیان ۸۰۰ می‌توان به فرمان‌پذیری همزمان سه محور جهت کوتاه کردن شعاع چرخش خودرو و داشتن سامانه تعلیق مستقل آن اشاره کرد.
موشک فتح در اختیار نزاجا
موشک بالستیک کوتاه‌برد فتح با برد بیش از ۱۲۰ کیلومتر به عنوان یکی از جدیدترین محصولات صنعت دفاعی کشور که در سال‌های اخیر معرفی شده به سرعت جذب یگان‌های موشکی نیروی زمینی ارتش (نزاجا) و نیروی زمینی سپاه (نزسا) و نیز نیروی دریایی سپاه (ندسا) شده است. تا پیش از به خدمت‌گیری موشک فتح، از راکت‌های فجر ۵ و نیز نوع هدایت‌شونده آن‌ها با برد‌های ۶۵ تا بیش از ۱۰۰ کیلومتر در یگان‌های توپخانه این سه نیرو استفاده می‌شد که نهایتاً چهار تیر موشک روی یک پرتابگر متحرک قابل استفاده بود. همچنین در نزاجا و نزسا از راکت‌های زلزال و نازعات هم استفاده می‌شد که هرچند برد و قدرت تخریب خوبی دارند، اما اولاً هدایت‌شونده نیستند و قابلیت نقطه‌زنی ندارند و دوماً به صورت تکی روی هر پرتابگر سوار می‌شوند. در سال‌های اخیر در قالب طرح‌های لبیک برای نقطه‌زنی و سوار کردن دو تیر از این سلاح‌ها روی هر پرتابگر در نزاجا پروژه‌هایی انجام شد، اما موشک فتح اساساً از ابتدا هدایت‌شونده بوده و نیز روی هر پرتابگر به تعداد شش تیر قابل نصب است.
رفتن به سمت ابعاد کوچک‌تر از فاتح ۱۱۰ ولی حفظ همان طراحی سبب شد ضمن حفظ اطمینان‌پذیری و دقت قبلی با کوچک‌سازی امکان به‌کارگیری تعداد بالا روی یک پرتابگر ممکن شود. محصول با این تفکر موشکی با برد ۱۲۰ کیلومتر با دقت بالاست که امکان استفاده از سرجنگی‌های متنوعی را دارد. موشک فتح در ۳۱ مرداد ۱۳۹۹ مشاهده شد.
این موشک با پرتابگر شش‌تایی که محفظه پرتاب مکعب مستطیلی دارند هم ارائه شده است. فتح موشکی با طول ۵ هزارو ۱۷۵ و قطر ۳۶۸میلیمتر است، جرم کلی ۷۸۷کیلوگرم دارد که ۱۵۰کیلوگرم آن سرجنگی بوده و پیشران سوخت جامد مرکب یا HTPB به آن سرعت چهار برابر سرعت صوت یا چهار ماخ می‌دهد. این موشک عمر انبارداری بسیار خوبی که دست‌کم ۱۰ سال ارزیابی می‌شود، دارد و خطای آن کمتر از ۳۰ متر است. کمینه و بیشینه برد آن ۳۰ و ۱۲۰کیلومتر بوده که آن را به جایگزین شایسته‌ای برای راکت‌های نازعات و رقیب جدی برای خانواده راکت‌های هدایت‌شونده فجر ۵ تبدیل کرده است.
برای مقایسه راکت فجر ۵ در مدل پایه خود با جرم حدود ۹۰۷کیلوگرم و طول بیشتر از ۴/۶ متر و قطر ۳۳۳میلیمتر به برد ۷۵کیلومتر می‌رسد. نمونه برد بلند و هدایت‌شونده آن هم با برد ۱۵۰کیلومتر ۹۲۰کیلوگرم جرم و طول بیشتر از ۴/۶ متر ۳۸کیلوگرم سرجنگی کمتر نسبت به فتح دارد. موشک فتح که با اسم صادراتی BM-۱۲۰ عرضه می‌شود، علاوه بر سرجنگی انفجاری شدید از سرجنگی ترکشی منفجرشونده در ارتفاع مشخصی بالای هدف و سرجنگی نفوذگر در استحکامات و بتن هم می‌تواند استفاده کند.
بیش از ۷۰ موشک فتح در حملات سال گذشته نیروی زمینی سپاه علیه مواضع تروریست‌های مستقر در اقلیم شمال عراق شلیک شده و با دقت به مواضع و استحکامات آن‌ها اصابت کرده است. در صورتی که این حملات با راکت‌های هدایت‌شونده فجر ۵ انجام می‌شد هم تعداد پرتابگر بیشتری نیاز بود و هم باید فاصله تا مواضع دشمن کم یا حتی در خاک عراق ورود می‌شد، اما موشک‌های فتح سبب شدند بدون نیاز به حرکت دادن نیرو‌های زمینی، زرهی و توپخانه و به صورت واکنش سریع علیه مواضع دشمن عملیات مؤثری صورت پذیرد.
پهپاد‌های شناسایی- رزمی و انهدامی
پهپاد آرش به عنوان نمونه انهدامی (انتحاری) که از پهپاد کیان-۲ مشتق شده است، امروزه در نیرو‌های مختلف ارتش به کار می‌رود و در مراسم اخیر هم تعدادی از آن به نزاجا ملحق شد. آرش دارای برد قابل توجه ۲ هزار‌کیلومتر بوده و در سال‌های گذشته در رزمایش‌های مختلفی آزمایش شده است. مثلاً با پرواز از سواحل مکران در جنوب شرق کشور به هدف مشخص‌شده در منطقه سمنان پس از طی هزارو ۴۰۰ کیلومتر با دقت بالا اصابت کرده است. طراحی این پهپاد که توسعه نسل اول آن‌ها به بیش از پنج سال پیش بازمی‌گردد، شامل بدنه‌ای با سطحی منحنی و بال‌های مثلثی (دلتا) است. موتور پهپاد آرش از نوع ملخی پیستونی است و نمونه‌های موتور جت هم در خانواده پهپاد‌های آرش/کیان وجود دارد. این پهپاد‌ها با استفاده از موتور شتاب‌دهنده راکتی بدون نیاز به باند به پرواز درمی‌آیند.
سوئیچ بلید بومی در خدمت نزاجا
در مراسم اخیر نمونه‌ای شبیه پهپاد انتحاری سوئیچ بلید مشاهده شد که مأموریت انتحاری دارد. در این مأموریت پهپاد برای اجرای عملیات رزمی به صورت انتحاری طراحی شده است و با ابعاد کوچک ضمن پرتاب ساده از نقاط مختلف بدون شناسایی شدن توسط دشمن به آن نزدیک می‌شود و با سرعت بالای خود، امکان واکنش برای دشمن را بسیار دشوار می‌سازد. ابعاد کوچک و سطح مقطع راداری ناچیز این پرنده‌ها و همچنین موتور‌های کم‌صدای الکتریکی این مزیت را به وجود می‌آورد که که تا لحظات پایانی اصابت، دشمن از وجود آن مطلع نشود.
از نظر ساختار ظاهری پهپاد مشابه سوئیچ بلید دارای دو ردیف بال بازشونده است که کار تأمین نیروی لازم برای پرواز را بر عهده دارند. دو بالک کنترلی جمع‌شونده هم در انتهای بدنه آن نصب شده است. کل این مجموعه در داخل یک پرتابگر مکعبی قرار می‌گیرد تا بدون اشغال فضای اضافه در کوله یک سرباز جا شود. پس از شلیک پهپاد از محفظه حمل، بال‌ها و بالک‌های آن باز می‌شود و در وضعیت پروازی قرار می‌گیرد. در دماغه این پهپاد هم دوربین‌های لازم برای کشف و ردیابی هدف نصب شده است. موتور این پهپاد هم از نوع الکتریکی است که صدای بسیار کمی را تولید می‌کند.
مهاجر ۶ پای ثابت پهپادی در سال‌های اخیر
دیگر پهپاد حاضر در برنامه تحویل بیش از هزار تجهیز جدید به نزاجا پهپاد مهاجر ۶ بود. این پهپاد محصولی از سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع و شرکت صنایع هوایی قدس است که به عنوان جدیدترین نسل از خانواده پهپاد‌های مهاجر به شمار می‌رود. این پهپاد که در فروردین ۱۳۹۶ رونمایی شد، دارای مأموریت ترکیبی نظارتی و رزمی است و از آن می‌توان برای گشت مرزی، مقابله با تروریسم، گشت دریایی ضدسطحی، عملیات علیه واحد‌های زرهی دشمن و ... استفاده کرد. مهاجر ۶ پهپادی است در محدوده وزن ۶۰۰کیلوگرم با مأموریت شناسایی تاکتیکی با قابلیت رزمی و پرواز در ارتفاع و مداومت پروازی متوسط. دهنه بال مهاجر ۶ حدوداً ۱۰متر و طول آن حدود ۶/۵متر است. مهاجر ۶ می‌تواند تا ۱۰۰کیلوگرم محموله حمل کند که شامل تجهیزات شناسایی مثل سایت اپتیک و مهمات است. این پهپاد دارای مداومت پروازی ۱۲ ساعت به طور متوسط است. در حالت غیرمسلح و در مأموریت صرفاً شناسایی به مداومت پروازی ۱۴ ساعت نیز می‌رسد و برد آن تحت هدایت ایستگاه زمینی حدود ۲۰۰کیلومتر است.
تسلیحات مهاجر ۶
مهاجر ۶ به طور گسترده‌ای وارد خدمت بخش‌های مختلف نیرو‌های مسلح از نیروی زمینی ارتش و سپاه تا نیروی دریایی سپاه و حتی نیروی انتطامی شده است و می‌توان آن را به چهار تیر بمب قائم از رده‌های سبک یا دو تیر از نمونه‌های سنگین‌تر این بمب مجهز کرد. برد تا ۲۰کیلومتری این بمب‌ها سبب می‌شود مهاجر ۶ از اغلب سامانه‌های پدافند هوایی موشکی برد کوتاه که برای دفاع از صحنه عملیات به کار می‌روند در امان بماند.
برای اولین بار بمب قائم-۱ در بهمن ۱۳۹۶ و در مراسم افتتاح خط تولید پهپاد مهاجر-۶ با دو جست‌وجوگر اپتیکی مرئی (تلویزیونی) و حرارتی مشاهده شد. این بمب دارای چندین نمونه با وزن و برد‌های متنوع است. بیشترین برد بمب قائم-۱ برابر ۶ هزارمتر، جرم کل آن ۵/۱۹ کیلوگرم، جرم سرجنگی ترکشی شامل ۵۰۰ ترکش برابر ۷/۱ کیلوگرم، طول و قطر بمب برابر ۱۱۶ و ۲/۱۵ سانتیمتر و بیشترین سرعت پروازی آن ۳۱۰متر بر ثانیه اعلام شده است. در مراسم رونمایی از نسل‌های جدید این بمب در مرداد ۱۳۹۸، قائم-۵ و قائم-۹ هم معرفی شدند. نمونه‌هایی از این بمب با پرتاب از پهپاد‌ها در صورت رهایی از ارتفاع کافی به برد ۱۵ تا ۲۰کیلومتر هم می‌رسند که پهپاد را نسبت به پدافند برد کوتاه دشمن مصون نگه می‌دارند.
به طور کلی بنا بر اعلام وزیر دفاع وقت، «بمب‌های پیشرفته نسل قائم مجهز به انواع سیکر‌های مرئی و حرارتی و با دقت نقطه‌زنی بهتر از نیم‌متر قابل نصب روی انواع پرنده‌های بدون سرنشین، بالگرد و جنگنده هستند که به منظور تخریب استحکامات، انهدام تجمع و انهدام اهداف متحرک از آن بهره‌برداری می‌شود.» علاوه بر دقت کم‌نظیر بمب قائم که امکان انهدام خودرو‌های تاکتیکی را هم فراهم می‌کند، تأکید بر قابلیت به‌کارگیری بمب قائم روی جنگنده‌ها، نکته بسیار مهم صحبت‌های وزیر دفاع بود.
الماس در دستان رزمندگان نزاجا
دیگر سلاح مهاجر ۶ موشک نقطه‌زن الماس است. الماس نام موشکی است که در سال‌های اخیر بر سر زبان‌ها افتاده است؛ سلاحی ضدزره که با جمع کردن چند ویژگی مهم به موشکی خاص تبدیل شده است. این موشک سبک می‌تواند برای منهدم کردن اهداف زرهی بسیار مفید باشد، وزن این موشک طبق اطلاعات منتشرشده در رسانه‌ها حدود ۱۱کیلوگرم است و مهاجر ۶ با استفاده از آن می‌تواند با اهداف سریع و متحرک هم با قابلیت اطمینان بالا درگیر شود. همچنین الماس به صورت زمین‌پایه با شلیک از روی سکو و همچنین به صورت پرتاب‌شونده از بالگرد در پرتابگر چهارتایی هم در کشور توسعه داده شده است.
برای اولین بار شکل و شمایل کامل موشک الماس در جریان رونمایی و تحویل چندین پهپاد شناسایی و رزمی توسط وزارت دفاع به ارتش و در یکی از فیلم‌های مربوط به این رخداد مشاهده شد. در آن زمان مشخص شد این موشک در پرتاب از پهپاد به برد هشت کیلومتر می‌رسد، هدایت آن از نوع اپتیکی تصویرساز فروسرخ است و قابلیت حمله از بالا یا تاپ‌اتک دارد.
ویژگی حمله از بالا یا تاپ‌اتک قبلاً به نوع دیگری در موشک طوفان ۳ دیده شده بود، اما این موشک از نوع برخورد مستقیم نبوده بلکه با یک سرجنگی خاص از نوع EFP تجهیز شده بود که با پرتاب تعداد زیادی پرتابه کوچک پرسرعت هنگام عبور از روی هدف کار می‌کند، اما موشک الماس با داشتن سرجنگی مرسوم موشک‌های ضدزره، یعنی دارای بخش نفوذگر با ضربه مستقیم از بالا روی زره تانک را از ضعیف‌ترین بخش آن، یعنی روی برجک می‌شکافد و سپس منفجر می‌شود.
ویژگی بسیار مهم دیگر الماس داشتن هدایت از نوع تصویرساز فروسرخ است که سبب کارآمدی آن در شب و حتی آب و هوای نامناسب می‌شود. صرف‌نظر از دقت ذاتاً بالای روش‌های هدایت اپتیکی، این روش هدایت سبب می‌شود الماس به موشکی از نوع شلیک و رها یا به قول خارجی‌ها Fire and Forget تبدیل شود که آن را در دسته موشک‌های نسل سوم ضدزره قرار می‌دهد. به این ترتیب پس از شلیک موشک نیاز به هرگونه دخالت عامل شلیک‌کننده شامل پهپاد یا نفر زمینی یا بالگرد نیست و می‌تواند موقعیت پرتاب را ترک کند.
مهاجر ۶ در نقش جنگال
یکی از کاربری‌های جدید مهاجر ۶ در نقش شناسایی و نظارت الکترونیک و جنگ الکترونیک (جنگال) است که در نیروی زمینی ارتش محقق شده است. جهاد خودکفایی این نیرو با نصب سامانه‌های نظارت و کشف فعالیت‌های راداری فرکانس کاری رادار‌های مراقبتی دشمن را کشف می‌کند. در کنار آن با تجهیز به سامانه‌های دیگری اقدام به اخلال روی رادار‌های مختلف شناسایی‌شده دشمن کرده و امکان فعالیت هوایی برای سایر پهپاد‌ها و بالگرد‌ها را در منطقه نبرد ایجاد می‌کند.
پدافند موشکی هم به نزاجا پیوست
در سالیان گذشته از موشک‌های دوش‌پرتاب سهند و میثاق در یگان‌های نزاجا برای دفاع برد کوتاه در میدان نبرد استفاده می‌شد. در مراسم اخیر هم تعدادی از این دست سامانه موشکی پدافندی مشاهده شد، اما یک جهش قابل توجه در توان دفاع هوایی واحد‌های نزاجا با افزوده شدن سامانه پدافند هوایی مجید به این نیرو رخ داده است. این سامانه از جمله طراحی‌های جدید متخصصان داخلی است که در یکی‌دو سال اخیر نام آن به گوش رسیده و در رده برد و ارتفاع کوتاه بوده است. سامانه مجید یکی از نتایج تلاش صنعت دفاعی کشور برای مواجهه با تهدیدات نوین است که برای ایفای نقش ضدپهپاد‌های انتحاری کوچک با سطح مقطع راداری پایین و موشک‌های کروز ساخته شده است، آن هم برای شرایطی که حتی جنگ الکترونیک دشمن امکان فعالیت سامانه‌های راداری را مختل کرده باشد.
مجید در بخش کشف و شناسایی علاوه بر امکان متصل شدن به شبکه یکپارچه پدافند هوایی و سامانه جامع کنترل و مدیریت تسلیحات پدافند هوایی برد کوتاه به نام برهان، دارای دو دوربین تصویرساز حرارتی است که به آن اجازه فعالیت مطمئن در شب و حتی هوای نامساعد را به صورت مستقل از شبکه پدافندی می‌دهد. سامانه مجید در مسافت ۱۵کیلومتر، یعنی نزدیک دو برابر نسبت به برد موشک خود، اهداف را کشف و همزمان چهار هدف را ردگیری می‌کند.
مجید از چهار موشک سوخت جامد مجهز به جست‌وجوگر اپتیکی تصویرساز حرارتی بهره می‌برد که به همراه سامانه‌های اپتیکی روی یک خودروی تاکتیکی ارس که قابلیت‌های خارج از جاده یا آفرود بالایی هم دارد، نصب شده است. در مجید به واسطه استفاده از حسگر مستقل در موشک، قابلیت شلیک و رها حاصل شده است. به بیان دیگر به محض قفل جست‌وجوگر موشک روی هدف و شلیک آن، موشک از ارتباط با سامانه زمینی بی‌نیاز است و به صورت خودکار به سمت هدفی که در دید سامانه جست‌وجوگر اپتیکی آن است، می‌رود.
موشک سامانه مجید دارای یک طراحی جدید است و مشابه موشک‌های قبلی موجود در کشور نیست. این موشک با جرم ۷۵کیلوگرم، طول و قطر بدنه ۲ هزارو ۶۷۰ و ۱۵۶میلیمتر، برد ۷۰۰متر تا هشت کیلومتر و ارتفاع هدف قابل درگیری از ۲۰متر تا ۶ هزارمتر دارد. این موشک با وجود جست‌وجوگر تصویرساز حرارتی که دقت بسیار بالایی به آن در اصابت به هدف می‌دهد، از سرجنگی ۱۴کیلوگرمی و فیوز مجاورتی هم برخوردار است که باز هم قابلیت اطمینان بالایی به آن می‌دهد؛ ویژگی‌ای که برای یک سامانه دفاع لایه آخر به شدت اهمیت دارد.
سرعت گرفتن روند الحاق تانک کرار
در مراسم اخیر الحاق تجهیزات چندین دستگاه تانک کرار هم مشاهده شد. به گفته فرمانده نیروی زمینی ارتش، امیر حیدری روند افزوده شدن این تانک به یگان‌های زرهی نزاجا در حال طی شدن است. تانک کرار به عنوان یک ارتقای گسترده روی تانک T-۷۲S در اسفند سال ۱۳۹۵ برای اولین بار رونمایی شد. تانک روسی T- ۷۲S در اوایل دهه ۹۰ میلادی وارد خدمت نیرو‌های مسلح شده و ستون فقرات زرهی ایران است. اما وضعیت تهدیدات روز و تانک‌های رقیب نیاز به تعریف پروژه‌ای برای ارتقای آن را ضروری ساخت. در کرار سعی شده T- ۷۲S در تمامی مؤلفه‌ها از تحرک تا حفاظت و سامانه‌های نظارتی ارتقا یابد.
برای تانک کرار برجک جدیدی طراحی شده است که دارای یک بخش در عقب برای نگهداری مهمات اضافه به صورت ایزوله است و باعث افزایش سطح ایمنی خدمه می‌شود. در جلوی برجک دو محفظه تو خالی دیده می‌شود که برای قراردادن زره ساندویچی کامپوزیتی درون آن است. کرار از دو نوع زره واکنشی استفاده می‌کند: یک نمونه شبیه کنتاکت ۵ که روی برجک و تقریباً در تمام نواحی آن و کنار شاسی نصب شده و یک نمونه تقریباً شبیه کنتاکت ۱ که روی جلوی شاسی به کار گرفته شده است.
یک سامانه کنترل آتش کاملاً جدید روی تانک کرار نصب شده که از نوع چند کاناله و نسل سوم است و قابلیت دید حرارتی دارد که عملکردی مشابه نمونه مورد استفاده در تانک پیشرفت T-۹۰ دارد و می‌تواند در حال حرکت تا سرعت ۴۰کیلومتر بر ساعت هم شلیک کند. بخشی از سامانه کنترل آتش قبلی هم روی تانک حفظ شده و به کرار امکان استفاده از موشک هدایت لیزری و بسیار دقیق و لوله پرتاب تندر را می‌دهد.
از دیگر ویژگی‌های تانک کرار می‌توان تجهیز به سامانه فاصله‌یاب لیرزی، تجهیز به رایانه بالستیک، قابلیت شلیک به اهداف ثابت و متحرک در شب و روز، امکان شلیک توسط توپچی و فرمانده از دو سایت موازی، دارا بودن سامانه اتوماسیون تیربار برای شلیک از داخل دهلیز جنگی در شرایط مختلف، تجهیز به سامانه ناوبری و نمایش آن برای راننده تانک، مخابرات و مدیریت صحنه نبرد دیجیتال و توانمندی در مقابله با جنگ‌های الکترونیکی اشاره کرد.
ارتقای بالگرد‌های هوانیروز
هوانیروز به عنوان هواپیمایی نیروی زمینی ارتش هم در سال‌های اخیر برنامه‌های گسترده ارتقای تجهیزات را به خود دیده است. برای این موضوع گزارش مستقلی در دست تهیه است، اما اجمالاً تجهیز به سامانه‌های دید در شب، جنگ الکترونیک، فریب‌دهنده‌های راداری و حرارتی و موشک جدید و هوشمند شفق با برد ۲۰کیلومتر از جمله مؤلفه‌های بهسازی بالگرد‌های نزاجاست.
تمامی برنامه‌های مورد اشاره توسط صنعت دفاعی بومی، جهاد‌های خودکفایی نیرو‌ها و با کمک مراکز دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان در حال انجام است. امید می‌رود روند به‌روزرسانی تجهیزات و ادوات و نیز دریافت انواع جدید و پیشرفته خصوصاً در حوزه زرهی سرعت گیرد و با افزوده شدن سامانه‌های دفاع فعال سخت برای لایه آخر، این واحد‌ها آمادگی کافی برای نبرد‌های مدرن امروزی را بیش از پیش داشته باشند.
